مطالعه تطبیقی واقعه معراج در نگاره معراج سلطان محمد و متن معراجیه‌های نظامی

معراج پیامبر(ص) یکی از مباحث مهم اعتقادی اسلام است که در متون ادبی و آثار هنری بازتاب یافته است. نگاره معراج اثر سلطان محمد، نگارگر قرن 9 ه.ق. و معراجیه‌های نظامی گنجوی شاعر قرن 6 ه.ق.، ازجمله بهترین این آثار هستند. این پژوهش سعی دارد تا نقش قابلیت‌های رسانه‌ای دو حوزه نگارگری و ادبیات در بازتاب عظمت شخصیت پیامبر(ص) را مورد ارزیابی قرار داده و از منظر بینامتنیت، به مطالعه تطبیقی نگاره معراج سلطان محمد و متن معراجیه‌های نظامی بپردازد تا زمینه‌ساز پاسخ به این سؤال باشد که: "نگاره معراج سلطان محمد چگونه و به چه میزان توانسته است به متن معراجیه نظامی وفادار باشد؟" و "کدام‌یک از این دو اثر بازتاب بهتری از عظمت پیامبر(ص) در قالب موضوع معراج داشته‌اند؟" لذا عناصر به‌کاررفته در هر دو اثر با معیار قرآن سنجیده شده و سپس تطبیق مؤلفه‌های دو اثر انجام گردیده است. روش پژوهش حاضر، توصیفی-تحلیلی و با رویکرد تطبیقی است. روش یافته‌اندوزی، کتابخانه‌ای و اسنادی بوده و روش تحلیل یافته‌ها، کیفی است. به نظر می‌رسد که: نگاره معراج اثر سلطان محمد باوجود برخی نوآوری‌ها، به میزان قابل‌توجهی به متن معراجیه اثر نظامی وفادار بوده و درعین‌حال هر دو اثر دربرگیرنده عناصر اصلی رخداد عظیم معراج مطابق با قرآن و احایث هستند.